Vorige maand ontving Bart Vanstaen (39) een brief van netwerkbeheerder Fluvius. Of hij zijn meterstand even kon doorsturen? Vreemd, hij was pas afgelopen najaar met zijn gezin verhuisd naar zijn nieuwbouwwoning in Huldenberg. Gaf die digitale meter de standen niet automatisch door? 

Toen hij ging kijken, kwamen de meterstanden helemaal niet overeen met wat er op zijn factuur stond. Wat liep er mis? Hij belde en mailde naar netwerkbeheerder Fluvius. Pas na herhaaldelijk aandringen kwam er opheldering van Fluvius per telefoon. Het signaal geraakt niet doorgestuurd, klonk het, allicht omdat zijn huis zo goed is geïsoleerd. “Bizar vond ik dat”, zegt Bart. “Terwijl de overheid net de burgers pusht om zo energiezuinig mogelijk te bouwen.”

Fluvius is zich bewust van het probleem. De slimme energiemeters sturen normaal gezien dagelijks via 4G het verbruik door naar de netwerkbeheerder. In meer dan 98 procent van de gevallen gaat dat zonder problemen, maar soms loopt het fout. In Vlaanderen waren 7.500 slimme elektriciteitsmeters die ‘niet communiceerden’, nog eens bij 13.600 gasmeters was dat geval. Dat blijkt uit de laatste cijfers van de Vlaamse energieregulator VREG uit november.

De reden daarvoor is simpel: in het huis, meer bepaald op de plaats waar de meter staat, is onvoldoende 4G-dekking. “Zeker als de meter in een kelder of achter zware betonnen constructies zit, kan dat het geval zijn”, zegt Bjorn Verdoodt, woordvoerder van Fluvius. Bovendien is in landelijk gebied de gsm-ontvangst sowieso soms nog ondermaats. 

Bij Bart Vanstaen staat de meter effectief in de kelder, tegelijk is het gsm-signaal in huis zwak. Om te telefoneren wandelt hij vaak snel even naar buiten. Volgens Verdoodt mag de technologie van de slimme meters geen hinder ondervinden van thermische isolatie. 

Let wel, sommige van de haperende meters geven toch nog af en toe het signaal door, waarbij de data van de ‘gemiste’ dagen ook worden doorgestuurd. Volgens ruwe schattingen Fluvius zijn ‘enkele duizenden’ helemaal afgesneden voor de buitenwereld, zoals het geval is bij Vanstaen. 

Oplossing

De uitrol van digitale meter gaat razendsnel. In tweeënhalf jaar tijd hebben al 1,4 miljoen huishoudens er een in huis. Destijds is beslist om met een gsm-signaal te werken, omdat niet afhankelijk te zijn van een technologie die mensen in huis hebben.  “Niet iedereen heeft een internetaansluiting, was de redenering”, zegt Ronnie Belmans, energiespecialist en oud-voorzitter van de VREG.

Toch ligt allicht net daar de oplossing. Na een uitspraak van het Grondwettelijk Hof is Fluvius verplicht om vanaf volgend jaar ook een alternatieve ‘bekabelde versie’ van de slimme meter aan te bieden. Bijvoorbeeld via het vaste internet zouden de gegevens dan wel doorgestuurd kunnen worden. 

Mensen die gevoelig zijn voor straling hadden vorig jaar een zaak aangespannen omdat ze geen 4G in huis wilden, en kregen het gelijk aan hun kant. In dezelfde zaak haalden mensen met zonnepanelen overigens het recht binnen om nog tot 2024 de installatie van de digitale meter te weigeren. 

Alleen, die meters-met-kabeltje zijn op dit moment nog niet voorhanden. Fluvius onderzoekt nog welke technologie het exact wil gebruiken. Wie de 4G-versie uit principe weigert, zal straks een vergoeding moeten betalen. Wat de regeling is voor iemand met povere ontvangst in huis, is nog voorwerp van bespreking, klinkt het bij Fluvius. Het is nog even wachten op duidelijkheid.

Intussen moeten klanten zoals Bart Vanstaen moeten weer handmatig hun meterstanden optekenen, met een controleur die nu en dan langskomt om die te bevestigen. Bovendien zal hij voorlopig niet kunnen overstappen in een systeem waarbij je betaalt voor je reële energieverbruik, in plaats van te werken met voorschotten. Naar aanleiding van de hoge energieprijzen is deze nieuwe manier van factureren in de maak. “Het is vooral een verlies van moeite en openbare middelen”, zegt Vanstaen.