The Dutch government will dedicate €13 million annually (2026-2028) to support homeless EU migrant workers. This funding will expand a successful pilot program that previously received €7 million yearly, providing shelter and assistance to around 100 individuals annually in Amsterdam and other Dutch cities.
The initiative aims to address the root causes of homelessness among migrant workers, targeting fraudulent employment agencies and improving housing conditions. The goal is to move beyond temporary solutions and establish a structural approach.
Amsterdam is recognized as a significant destination for homeless migrant workers. The city acts as a 'last resort', attracting individuals seeking work and support. This influx contributes to a record-high number of homeless individuals in Amsterdam, with a large proportion being EU migrant workers.
While the funding is significant, challenges remain. The need to rapidly assist homeless migrant workers to prevent further decline and dependency is underscored. Furthermore, stricter measures against exploitative employers are deemed crucial.
Het is een flink contrast, deze donderdag in de opvang voor dakloze arbeidsmigranten aan de Transformatorweg in Amsterdam-West. In een oude gymzaal staan wethouders en een minister in pak, met daaromheen uitgebluste, dakloze EU-burgers aan tafels. Sommigen liggen met hun hoofd op tafel te slapen, hier en daar ligt een afgekloven boterham met chocoladepasta.
Hier worden sinds 2023 jaarlijks zeker honderd Europese arbeidsmigranten opgevangen die dakloos raakten en niet terechtkunnen in reguliere hulptrajecten voor dak- en thuislozen. Daarnaast krijgen arbeidsmigranten hier andere vormen van hulp. Minister Eddy van Hijum (NSC) is op bezoek om de problematiek ‘in zich op te zuigen’, maar ook om bekend te maken dat voor dit soort plekken vanaf 2026 drie jaar lang 13 miljoen euro wordt vrijgemaakt.
Er zijn in Nederland zes van dit soort opvangen, waarvan één in Amsterdam. Ze maken deel uit van een pilot waar het Rijk tot nu toe jaarlijks 7 miljoen euro voor vrijmaakte. Het blijkt een succes: het merendeel van de opgevangen migranten heeft met behulp van de begeleiding hier weer werk gevonden, is teruggekeerd naar het land van herkomst of is doorgestroomd naar een andere vorm van begeleiding.
Met het donderdag toegezegde geld wil de regering de pilot omzetten in een structurele aanpak en uitbreiden naar meer gemeenten. Ook benadrukt de minister meer te willen doen om te voorkomen dat deze groep überhaupt dakloos wordt. Zo moeten malafide uitzendbureaus beter worden aangepakt en moet de huisvesting voor deze groep worden verbeterd.
Een verrassende zet voor dit kabinet, dat migranten doorgaans niet snel te hulp schiet? “Nou, ik weet het niet,” zegt minister Van Hijum. “Wij proberen problemen aan te pakken, en ik probeer dat zelf ook elke dag te doen.”
Ook de aanwezige GroenLinkswethouder Rutger Groot Wassink (Sociale Zaken) beaamt het belang van het aanpakken van bedrijven die arbeidsmigranten uitbuiten. “Ik zou weleens een e-mailadres willen hebben van die werkgevers, om de rekening van dit soort opvang naartoe te sturen.”
De medewerkers van de opvang herkennen het sentiment en verwoorden het als volgt: “Wij zijn hier aan het dweilen terwijl er ergens anders een kraan openstaat.”
Volgens verschillende schattingen leven tienduizenden arbeidsmigranten in Amsterdam. Zij werken veelal in de horeca, de detailhandel en de bouw. Doordat zij laagbetaald werk doen in branches met personeelstekorten, vormen de migranten een onmiskenbaar onderdeel van de lokale economie.
Maar ze verkeren vaak in een kwetsbare positie. Veel van hen lopen verhoogd risico op (arbeidsgerelateerde) misstanden en uitbuiting, en de stap naar hulp is groot. Dit kan ertoe leiden dat ze dakloos raken. Ook veel arbeidsmigranten die elders in het land dakloos worden, trekken naar Amsterdam, in de hoop hier wel werk of hulp te vinden.
“Amsterdam neemt natuurlijk wel een beetje een bijzondere plek in,” zegt minister Van Hijum daar desgevraagd over. “De stad heeft een aanzuigende werking, waar mensen als een soort laatste toevluchtsoord naartoe gaan.”
Dat leidt tot schrijnende situaties. Tachtig procent van de mensen die in Amsterdam op straat slapen is arbeidsmigrant uit de EU, bleek eerder dit jaar nog uit een onderzoek van de gemeente. In totaal telt Amsterdam momenteel een recordaantal van ruim 14.000 daklozen.
De opvangplekken waar nu meer geld voor wordt vrijgemaakt, zijn specifiek bedoeld voor EU-burgers die geen aanspraak kunnen maken op reguliere opvangplekken en hulptrajecten voor daklozen. Om daar recht op te hebben, moet je bijvoorbeeld meer dan een jaar hebben gewerkt en minder dan een half jaar geleden zijn ontslagen. Voor ongedocumenteerde arbeidsmigranten zijn weer andere programma’s.
Naast opvang worden de arbeidsmigranten aan de Transformatorweg ook begeleid naar een baan in Nederland – dan wel terugkeer naar hun thuisland. Dat laatste gebeurt soms vrijwillig, en soms ook gedwongen, als de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) vaststelt dat iemand hier niet meer rechtmatig verblijft.
Bij die begeleiding valt nog wat te winnen, stelt Groot Wassink. “Geld is hartstikke mooi, maar we moeten ook beter kijken hoe we dakloos geraakte arbeidsmigranten zo snel mogelijk kunnen ondersteunen, zodat ze niet verslaafd raken en nog verder afglijden. Daar hebben we ook meer regie vanuit het kabinet voor nodig.”
• De Braziliaanse João kwam zonder papieren naar Amsterdam en kon geen kant op toen zijn werkgever hem ineens niet meer betaalde: ‘Ik dacht dat ik die 4600 euro kwijt was.’
• Het Amsterdamse uitzendbureau Werk&Ik rekruteert Europese arbeidsmigranten voor werk op onder meer Schiphol. Een deel van de werknemers wordt niet naar behoren behandeld. ‘Ik bleek niemand te kunnen vertrouwen.’
Over de auteur: Anna Herter is (onderzoeks)journalist voor Het Parool en schrijft onder andere over arbeidsmigratie in Amsterdam. Reageren op dit artikel? Mail naar a.herter@parool.nl.
Luister ook naar de Parool Podcast, dé podcast over Amsterdam waarin Raounak Khaddari en Tim Wagemakers je iedere week bijpraten over alles wat er in de stad gebeurt.
Skip the extension — just come straight here.
We’ve built a fast, permanent tool you can bookmark and use anytime.
Go To Paywall Unblock Tool