Bart De Pauw belooft zijn publiek een avond lang ‘laughing, laughing, laughing’ met ‘Het uur van de olifant’. Luc Haekens wil de mensen die een ticketje kochten voor zijn ‘Wereldberoemd’ dan weer bijbrengen hoe je het best een verhaal vertelt. Björn Soenens trekt met ‘Allemaal Amerikaans’ Vlaanderen rond met verhalen over Trump en co.

Sofie Lemaire duikt in haar voorlopig nog titelloze theaterdebuut de wereldgeschiedenis in, terwijl Erik Van Looy vorig jaar voor ‘Verslaafd!’ vooral uit zijn eigen levensgeschiedenis putte. Een voorbeeld dat ondertussen trouwens navolging krijgt, want ook Andy Peelman waagt zich binnenkort met ‘Gebaseerd op waargebeurde feiten’ aan een theatershow waarin hij over eigen leven en werk vertelt.

En dan hebben we het nog niet over de AI-shows van Lieven Scheire of de theatervoorstellingen van wandelende muziekencyclopedie Stijn Van de Voorde gehad.

Het lijstje bekende koppen met een eigen theatershow wordt steeds langer. Je telt als BV tegenwoordig blijkbaar pas mee wanneer je met zo’n show kan uitpakken. Maar is dat wel zo’n nieuw fenomeen? Leslie Vantomme van het management- en boekingskantoor Working Class Heroes, waar onder anderen Scheire, Lemaire en Van de Voorde onderdak vinden, denkt alvast van niet.

‘Iedere auteur van een non-fictieboek met een beetje naamsbekendheid ging vroeger ook de boer op. Alleen trok je dan niet naar theaterzalen, maar werd je op uitnodiging van de lokale Davidsfonds-afdeling in het plaatselijke parochiecentrum geparkeerd. Dat lezingencircuit bestaat trouwens nog steeds. Alleen springen die lezingen minder in het oog dan de veel groter aangekondigde theatershows.’

Interessant en plezant

BV’s die op een podium hun verhaal komen doen zijn dus niet nieuw, alleen wordt er tegenwoordig meer lawaai rond gemaakt. ‘Op het vlak van marketing en communicatie zijn er inderdaad grote stappen gezet’, legt Vantomme uit. ‘We weten ondertussen hoe we zo’n voorstelling in de markt moeten zetten.’

Maar er is meer aan de hand. Dat Lieven Scheire 175.000 tickets voor zijn voorstelling rond AI verkocht, is niet enkel aan een goed doordachte marketingcampagne te danken. Björn Soenens zit ondertussen aan 21.000 verkochte tickets en ook Stijn Van de Voorde komt met ‘Video killed the video star’ ergens in diezelfde grootteorde uit.

Stijn Van de VoordeIrene Van Impe

Stand-up documentaries, zoals Vantomme het genre noemt, zijn met andere woorden razend populair. Dat er veel lawaai rond wordt gemaakt helpt, maar het is toch vooral wat op het podium gebeurt, wat die populariteit verklaart. ‘Het moet interessant en tegelijk plezant zijn,’ probeert Van de Voorde de succesformule te ontcijferen. ‘Mensen willen iets bijleren, maar ook gewoon een leuke avond beleven. Ik heb zelf ook wel eens tickets gekocht voor een of andere Griekse tragedie waarna ik dan drie uur lang naar twee gasten in een marcelleke moest kijken die het met elkaar over de tristesse van het leven hadden. Dat is niet meteen mijn idee van ‘leuk’.’

Dat bijleren kan natuurlijk ook tijdens een lezing – met powerpoint – in een muffe parochiezaal. Het verschil wordt dus vooral in het plezante onderdeel van zo’n show gemaakt. ‘Daar zijn de voorbije jaren enorme stappen gezet,’ vindt Vantomme. ‘Er is heel veel in production value geïnvesteerd. Wanneer Lieven Scheire de baan op gaat met zijn AI-voorstelling rijdt er een vrachtwagen vol materiaal mee. We zijn het stadium van de man of vrouw alleen met een micro op een podium al lang voorbij.’

Eigen technici

Inspiratie voor die aanpak komt volgens Vantomme uit de muziekindustrie. ‘Daar hebben ze al veel langer door hoe belangrijk het showgehalte is voor een live-event. Met een optreden waarbij de bandleden anderhalf uur lang naar hun schoenen staan te staren, raakte je twintig jaar geleden misschien nog weg. Nu pikt het publiek dat niet meer.’

Van de Voorde, die ondertussen aan zijn zesde zaalshow toe is, maakte die revolutie vanaf de eerste rij mee. ‘Bij mijn eerste zaalshow was hoe het er allemaal uit zou zien veel minder belangrijk. Tegenwoordig trek ik een week uit om met mensen uit verschillende disciplines samen te bekijken hoe we zo’n show er goed uit kunnen laten zien. Waar ik die eerste jaren nog met technici werkte van de zaal waar ik die avond toevallig speelde, heb ik tegenwoordig ook mijn eigen mensen mee. Technici met ervaring in de muziekwereld die perfect weten hoe alles eruit moet zien en moet klinken.’

‘Zoals een schrijver in een roman mooie zinnen neerpent, moet je ook in zo’n voorstelling schoonheid binnenbrengen,’ vult Soenens aan. ‘Het publiek moet een fijne avond beleven.’ Vandaar dat de voormalige Amerika-correspondent tijdens zijn ronde van Vlaanderen ook een paar muzikanten, een paar decorwissels en een behoorlijk uit de kluiten gewassen beeldarchief met zich mee zal zeulen.

Diezelfde Soenens ziet nog een andere reden waarom het stormloopt voor voorstellingen als de zijne. ‘Mensen zijn op zoek naar connectie. Ze zitten urenlang achter een scherm, te switchen tussen filmpjes die telkens maar een paar seconden duren. Dat zorgt voor een nood aan echt contact. Aan gedeelde ervaringen.’

De constante stroom aan online informatie maakt het volgens Soenens ook moeilijk het onderscheid te maken tussen waarheid en fictie. ‘Ik merk dat ook aan de vele vragen die ik binnenkrijg over wat er momenteel in de VS gebeurt. Mensen willen van iemand die toch met een zekere autoriteit spreekt horen hoe de vork precies in de steel zit.’

Wouter Deprez

Directe lijn

Niet alleen het publiek lust wel pap van die BV-shows. Ook de bekende medemens zelf vindt het idee om zijn of haar ding te gaan doen in het theater steeds aantrekkelijker. ‘Logisch,’ vindt Vantomme. ‘Zo’n theatershow is een directe lijn naar hun publiek. Er zijn geen productiehuizen of zenderbazen die je eerst nog van je idee moet overtuigen. Je kan met zo’n show helemaal je eigen ding doen. Wanneer je een televisieprogramma maakt, moet elke ingreep voorbij een hele reeks mensen passeren. Zo’n tv-project is echt een tanker die amper te manoeuvreren is. In vergelijking daarmee is zo’n theatershow een speedbootje.’

Ook voor Van de Voorde was net die kans om zijn zin te doen de reden om het theater binnen te stappen. ‘Ik breng in het theater dingen waar nergens anders een plaats voor is. Je kan zo’n voorstelling niet in een podcast, een radioshow of een tv-programma gieten. Zelfs moest het kunnen zou ik dat ook niet willen. Dit is mijn ding, dat ik helemaal op mijn manier wil doen, zonder compromissen.’

Voor Soenens ligt de aantrekkingskracht dan weer bij het directe contact met zijn publiek. ‘Bij mijn radio- en televisiewerk mis ik dat toch. Ik zal blij zijn om dat publiek waar ik al zoveel jaren voor werk nu eens in de ogen te kunnen kijken.’ Soenens vertelt dat hij onlangs te gast was op Podcast Palooza, het podcastfestival van VRT, en daar merkte hoe fijn hij die directe lijn naar het publiek vond. ‘Wanneer je een opmerking of een grap maakt, voel je meteen hoe zo’n zaal reageert. Dat heb je bij televisiewerk totaal niet.’

Zo’n theatershow is dus een creatieve uitlaatklep, die bovendien behoorlijk lucratief lijkt. Zo stond Van de Voorde onlangs twee keer in een uitverkochte Arenberg, goed voor in totaal zo’n 1.600 tickets tegen minimaal 22 euro per stuk. ‘Wie denkt dat zo’n theatervoorstelling dé manier is om snel rijk te worden, daag ik uit om het vooral zelf te proberen,’ reageert hij.

‘Het is echt niet zo simpel om een zaal als de Arenberg uit te verkopen. Dat vraagt tijd. En vertrouwen van je publiek. Dat me dat nu is gelukt, heb ik te danken aan mijn vorige shows. Mensen vonden die blijkbaar goed en hebben niet alleen beslist om nog eens terug te komen, maar hebben er bovendien ook nog reclame voor gemaakt bij hun vrienden.’

Soenens houdt sowieso geen extraatje aan zijn zaalshows over. Alle opbrengsten gaan naar VRT en hij krijgt gewoon zijn loon als journalist op de nieuwsdienst doorbetaald.

Wild paard

Ook comedian Wouter Deprez, die zelf al jaren theaterzalen vol doet lopen en tegenwoordig Luc Haekens bijstaat met raad en daad voor diens theatervoorstelling, zou het BV’s niet aanraden om enkel voor het financiële gewin de stap naar het theater te zetten. ‘Een zaal uitverkopen is één ding, dat lukt misschien nog op basis van je bekendheid, maar je moet daarna ook dat podium op. En dat is moeilijker dan het lijkt. Ook ik word na vijfentwintig jaar nog soms overvallen door twijfel en de vraag ‘is wat ik op dat podium ga brengen wel goed genoeg?’

‘Je kan in je loopbaan op het podium maar beter gaandeweg metier ontwikkelen waarmee je jezelf en je materiaal door die twijfel heen kan werken. Anders is solo op het podium staan de kortste weg naar groot ongeluk.’

Grote namen als De Pauw en Soenens kiezen dan ook nog eens meteen voor grote zalen zoals de Stadschouwburg in Antwerpen of Capitole in Gent. Dat maakt het er niet makkelijker op, weet Deprez uit ervaring. ‘Zo’n grote zaal is een wild paard. Voor je daarop gaat zitten, wil je toch een beetje kunnen paardrijden. Wanneer je materiaal niet helemaal is wat het zou moeten zijn, kan je dat in een kleine zaal misschien nog goedmaken met charme en flair. Maar in zo’n mastodont lukt dat niet.

Bart De Pauw begint dinsdag met zijn theatertournee.Photo News

‘Wanneer zo’n voorstelling niet goed zit, zullen de puzzelstukken daar niet plots in elkaar vallen. En dan is alleen op een podium voor een publiek van een paar duizend man de laatste plaats waar je wil staan.’

Bovendien betekent het etiket Bekende Vlaming ook niet per se dat je geschikt theatermateriaal bent. Al zijn er aan het BV-schap wat dat betreft wel een aantal voordelen verbonden. ‘Ze zijn het gewoon om in de aandacht te staan en naar een groot publiek te communiceren,’ zegt Deprez. ‘En omdat ze bekend zijn zullen ze waarschijnlijk makkelijker tickets verkopen. Of toch zeker voor hun eerste show. Daarna hangt dat vooral af van wat ze die eerste keer op het podium hebben gebracht.’

Ook Vantomme zou niet zomaar elke BV het podium op duwen. ‘Je moet én over een verhaal beschikken én over het talent om dat verhaal op een leuke manier op het podium te brengen,’ zegt hij. Al kan je in dat laatste aspect ook groeien.

‘Neem nu de dames van de podcast ‘De volksjury’. Toen we daar voor het eerst over een liveversie nadachten, kwamen we met het idee om de podcast voor een publiek op te nemen. Dat was ook hetgene waar de makers zich het meest comfortabel bij voelden. Maar ondertussen zijn ze gegroeid in hun rol en zijn hun voorstellingen een soort live-whodunits geworden die veel verder gaan dan het podcastformaat.’

Of ze allemaal een verhaal en het nodige talent hebben, valt nog af te wachten. Maar feit is wel dat steeds meer BV’s het theater opzoeken. Dreigt er op die manier geen overaanbod te bestaan? ‘Alles hangt af van de kwaliteit,’ denkt Vantomme. ‘Voor goede shows zal er altijd een publiek zijn.’

Al is de huidige hausse ook niet helemaal zonder gevaar. ‘De voorbije jaren is de lat voor dat soort voorstellingen steeds hoger gelegd,’ zegt Vantomme. ‘Daardoor is het publiek ook gaan groeien. Stel dat er nu plots een paar mindere voorstellingen in het aanbod opduiken, dan kan dat een negatieve invloed hebben op het hele genre. Als je één teleurstellende avond met een BV hebt beleefd, zal je misschien minder geneigd zijn om nog eens een ticket voor zo’n show te kopen. (lacht) Met andere woorden, Björn Soenens kan het met zijn show maar beter nailen.’

(DM)