To są bardzo gładkie słowa, ale czym właściwie jest etos pracy? Najogólniej to sposób, w jaki podchodzi się do pracy i obowiązków zawodowych i jakie znaczenie przypisuje się pracy. A czym jest ten etos w trzeciej dekadzie XXI w., gdy gospodarka kapitalistyczna osiągnęła bardzo zaawansowaną, globalną i cyfrową formę?

Dla wielu osób, które zatrudniają pracowników, ten etos to przymus wiecznej produktywności (potwierdzałyby to słowa Brzoski o konieczności "zdobywania kolejnych szczytów"), rozmycie granic między życiem zawodowym a prywatnym, zwłaszcza w czasach wiecznych powiadomień i kontroli za pomocą coraz bardziej nowoczesnych cyfrowych narzędzi.

Dotyczy to również osób nie wykonujących pracy biurowej, choćby kierowcy są sprawdzani za pomocą aplikacji – gdzie są, jaką trasą jadą, a pracownicy magazynów logistycznych są nieustannie kontrolowani przez aplikacje śledzące wykonywane przez nich zadania. Pracownicy handlu uczestniczą w czatach grupowych, na których po pracy na polecenie szefa czy szefowej analizują dzienny utarg, czy stan sklepu po zakończeniu zmiany. Ludzie są przepracowani, zmęczeni i nie chcą już pracować bez sensu. To pewnie zdaniem Rafała Brzoski ten upadek etosu.

Według jakiejś dziwacznej logiki etos pracy ma dotyczyć osób pracujących.

Nie tak łatwo to sprawdzić. Niekiedy robi to Państwowa Inspekcja Pracy, z różnym skutkiem. Można czytać oferty pracy – zawarte w ich sformułowania mogą sporo powiedzieć o nastawieniu osoby, która takie ogłoszenie zamieszcza.

Benefit: terminowe pensje

W ogłoszeniach pracy oferowanej w firmie prowadzonej przez Rafała Brzoskę – a przeanalizowałam ich kilkanaście, w różnych lokalizacjach i na różnych stanowiskach – najczęściej wymienianym, oprócz pewnej klasyki, czyli ubezpieczeń i opieki medycznej, jest brak dress code’u, w magazynie również, terminowe pensje (to zdaje się, nie jest benefit, tylko prawo) i parking. Oprócz tego wśród tych dodatkowych zalet wymieniana jest praca w jednej z najbardziej dynamicznie rozwijających się firm w Polsce i – na zasadzie pewnego powtórzenia, nieco stabilna praca w firmie, która jest liderem na rynku. Na niektórych stanowiskach istnieje także możliwość udziału w inicjatywach pracowniczych, takich jak wolontariat, Szlachetna Paczka czy wydarzenia sportowe (np. biegi sztafetowe).

Benefit to dodatkowe świadczenie pozapłacowe, dodatek do pensji, taka jest definicja. Nie bardzo wiem, jak zmęczony człowiek zatrudniony w magazynie ma uznać za dodatkowe świadczenie terminową wypłatę. Albo jak inni pracownicy mieliby docenić możliwość wzięcia udziału w firmowym biegu sztafetowym – organizowanym pewnie po pracy, może w dzień wolny. Domyślam się, że te osoby, które się od takich aktywności uchylają, są uznawane za mało zaangażowane, słyszałam takie historie. Nie idziesz na firmowe sprzątanie lasu, nie zostajesz po godzinach – jesteś mało zaangażowany, zaangażowana.

Dziwnym trafem etos pracy coraz częściej sprowadza się do mówienia pracownikom, że mają z siebie dawać coraz więcej i jeszcze więcej, być zaangażowani i żyć pracą, a etos pracy pracodawców robi z nich przedsiębiorców roku wtedy, gdy po prostu wypłacają pensje na czas.