door sue somers

Genk l 'Hier is een kenner aan het werk geweest', zegt voorzitter Luc Deijgers van Paracentrum Vlaanderen. 'Iemand is vooraf bij de parachute geraakt en heeft hem zo gesaboteerd zonder dat Els het opmerkte.'

De film van haar fatale sprong die ondertussen door het Tongerse parket in beslag is genomen, heeft Luc Deijgers nog niet gezien. Dat hoeft ook niet. Deijgers was er gewoon bij toen het gebeurde, zaterdag boven het Genkse luchtruim. Hij bestuurde het vliegtuig waarmee Els Van Doren uit Lier haar laatste vrije val maakte.

"Ze waren met twaalf springers. Ze hadden al van 's ochtends staan wachten op de dropzone Zwartberg, maar door de regen was geen enkel vliegtuig opgestegen. Pas om iets na het middaguur konden de eersten naar boven. Allemaal free flyers: parachutisten die met het hoofd naar beneden springen. Een discipline die pas de laatste jaren is opgekomen."

Op 4.000 meter hoogte sprong Els Van Doren met drie valschermspringers uit het vliegtuig. In een vrije val vormden ze een formatie tot op 1.300 meter. Daarna liet iedereen los en trok zijn valscherm open. Maar dat van Van Doren weigerde dienst. Ook haar noodparachute bleef haperen. Tegen 200 kilometer per uur stortte ze neer in een tuin in Opglabbeek, dichtbij het vliegveld. De bewoners hoorden een harde, doffe slag. Ze dachten dat de motor van een vliegtuig naar beneden was gevallen.

Els Van Doren sprong altijd met een camera. Ook deze keer. Op de beelden is te zien hoe de vrouw vecht om haar valscherm open te krijgen. Wanneer ze vaststelt dat ze haar hoofdparachute niet uit de rugzak komt, begint ze onmiddellijk en zoals de noodprocedure het voorschrijft aan haar reservevalscherm te trekken. Ze hangt op dat moment op 500 meter hoogte.

Voor paniek is geen tijd: het is een kwestie van seconden. Van Doren werpt zelfs geen blik naar beneden. Ze weet wat haar te wachten staat en benut ten volle de tijd die haar nog rest. De zelfmoordthese die na het ongeval opduikt, wordt meteen van tafel geveegd. Wie de beelden bekijkt, kan niet anders dan besluiten dat ze alles op haar redding heeft gezet.

De dropzone Zwartberg is verslagen. "Mensen zeggen dat je in zulke gevallen onmiddellijk opnieuw de lucht in moet", reageerde centrumleider Jurgen Camps. "Maar die dag wilden we liever met vrienden samen zijn en aan Els denken."

Els Van Doren was een ervaren parachutiste en graag gezien op het vliegveld. Ze sprong al meer dan vijftien jaar en maakte elk jaar een tweehonderdtal sprongen. Elk weekend was ze op post om te springen.

Op het forum van de website valschermsport.be blijven ondertussen de rouwbetuigingen toestromen. Valschermspringers halen herinneringen op aan de sprongen die ze met Van Doren deden en hoe ze 'Ik ben een vliegtuig!' riep wanneer ze sprong. Parachutisten die haar niet kenden delen in het verlies.

De toon die overheerst is ongeloof en verontwaardiging. Niemand kan aanvaarden dat Els Van Dorens parachute werd gesaboteerd. "Als dat waar is, dan mag die persoon hopen dat ze hem of haar nooit vinden", schrijft Javi. "Ik ken een heleboel mensen die die persoon maar al te graag ook zonder valscherm uit den bak willen kieperen!"

"Voor de saboteur zijn er niet veel mogelijkheden geweest", zegt Luc Deijgers. "Els was die dag bij de eerste groep die omhoog ging. Als iemand met de parachute heeft geknoeid, dan moet het iemand van de club zijn geweest. Dat is een beangstigende gedachte. Ergens loopt hier dus een moordenaar rond. De dader moet toegang hebben gehad tot de hangar, een vreemde zou zeker zijn opgevallen. Bovendien moet het haast om een kenner gaan: niemand, ook Els niet, heeft iets gemerkt aan haar parachute."

De kans dat het hoofdvalscherm en de reserveparachute tijdens een en dezelfde sprong niet opengaan door een technisch mankement, acht Deijgers "een kans op een miljard". Maar voor dat soort toevalligheden is geen plaats meer: een door het gerecht aangestelde expert bevestigde ondertussen dat zowel het mechanisme om de hoofd- als de noodvalscherm te openen werd doorgesneden.

Door haar ervaring controleerde Els Van Doren haar uitrusting zelf. "Vanaf een bepaald brevet mag je je parachute zelf plooien en nakijken", weet Deijgers. "Maar dan nog moet je je uitrusting om het jaar laten controleren. Bovendien doen de springers in Zwartberg om de vier maanden hun reserveparachute open en wordt die weer opgeplooid, terwijl dat eigenlijk maar om het jaar moet."

De mysterieuze dood van Van Doren doet denken aan die van de jonge Brit Stephen Hilder vorig jaar. De kadet in het Engelse leger stortte te pletter nadat de koorden van zijn hoofd- en reserveparachute met een schaar waren doorgeknipt. De politie ging uit van zelfmoord, maar volgens experts loopt de moordenaar nog vrij rond.

"Veel te vroeg sprong ze uit ons leven, niet uit ons hart", zo leest Van Dorens overlijdensaankondiging. Ze laat een echtgenoot en twee tienerzonen achter.

Els Van Doren werd gesaboteerd