“Jullie stinken naar bruine stront.” Met zwarte inkt schrijft Anja Windl deze leus in januari op het partijgebouw van de conservatieve partij ÖVP als deze de coalitieonderhandelingen ingaat met de radicaal-rechtse partij FPÖ van Herbert Kickel. Om haar statement kracht bij te zetten, smeert ze de voorgevel ook vol met hondenfeces. Na afloop post ze een video van haar actie op Instagram met de boodschap: “We hebben bruine stront naar bruine stront gebracht.”

Het ‘strontincident’ is een van de acties waarmee de 28-jarige Anja Windl naam maakte in Oostenrijk, al vergaarde ze bekendheid met haar activisme als prominent lid van de groep Letzte Generation. Zo lijmde Windl zich vast aan de straten van de steden Wenen en Graz en goot plantaardige olie over een autoweg om aandacht te vragen voor de opwarming van de aarde. Ook de aandacht van de media weet ze naar zich toe te trekken. Toen ze in mei vorig jaar een arrestatiebevel kreeg voor een van haar acties, voerde ze dat aan haar ezel.

Het is de vraag hoelang de activist nog in het land mag blijven. In het voorjaar van 2023 startte de Oostenrijkse immigratiedienst, naar aanleiding van het olie-incident, een procedure tegen Windl. Maandag werd bekend dat de dienst haar een verblijfsverbod van twee jaar heeft opgelegd.

In de 40 pagina’s lange onderbouwing wordt het verblijfsverbod voor Windl niet alleen gerechtvaardigd met haar klimaatprotesten. Haar recente acties tegen het partijhoofdkwartier van de ÖVP tonen haar ‘enorm klagende neigingen’, die veel verder gaan dan klimaatactie, stelt de immigratiedienst. De organisatie beschouwt haar daarom als een ‘ernstige bedreiging voor de openbare orde of veiligheid’, de eis die nodig is om een EU-burger uit te zetten.

Oorspronkelijk komt Windl uit de Duitse deelstaat Beieren, waar ze opgroeide in een groot gezin met vijf broers en zussen. Ze toonde zich vanaf jonge leeftijd al klimaatbewust. Op haar tiende werd ze vegetariër, later stapte ze over op een veganistisch dieet. Als tiener verbond ze zich aan Fridays for Future, het wekelijkse klimaatprotest van Greta Thunberg. In 2018 verhuisde Windl naar Oostenrijk om in Klagenfurt, een middelgrote stad in het zuiden van het land, psychologie te studeren. Daar sloot ze zich aan bij de Oostenrijkse tak van Letzte Generation.

Windl blokkeert het verkeer in Wenen, april 2023.AFP

De bijnaam ‘Klima-Shakira’, die de Oostenrijkse pers haar gaf vanwege haar uiterlijke gelijkenis met de Colombiaanse zangeres, wijst ze resoluut van de hand. Windl vindt de naam seksistisch en meent dat die afleidt van het werkelijke probleem waartegen ze actie voert: de opwarming van de aarde.

De activiste kwam vanwege haar acties meermaals in contact met de Oostenrijkse politie. Boetes en zelfs korte gevangenisstraffen waren het gevolg. Zo zat ze in januari kort vast omdat ze een boete van 10.000 euro vanwege het blokkeren van het verkeer niet kon betalen. Collega-activisten zetten een crowdfunding op voor Windl en haalden het bedrag op waarmee ze uiteindelijk weer vrijgelaten werd.

Letzte Generation staat in Oostenrijk bekend om het blokkeren van drukke kruispunten en landingsbanen op vliegvelden. In 2023 telde het Oostenrijkse ministerie van Binnenlandse Zaken 378 demonstraties, meer dan duizend arrestaties en 230 strafrechtelijke aanklachten. In augustus vorig jaar kondigde het bestuur aan de organisatie op te heffen. De groep beschuldigde de Oostenrijkse regering van ‘volstrekte incompetentie’ en zag ‘geen vooruitzichten meer op succes’.

Het argument om Windl het land uit te zetten is volgens haar advocaat ‘volkomen ongegrond’. Hij betwijfelt in hoeverre Windls activiteiten bij Letzte Generation en op sociale media een gevaar voor de openbare orde vormen. Zo vertelt hij tegen het Duitse persbureau DPA dat Windl nog nooit is veroordeeld voor een strafbaar feit.

Windl en haar advocaat stappen nu naar de rechter om een streep te zetten door de uitzetting. Dit betekent ook dat de wettelijk vastgelegde termijn van vier weken om het land te verlaten, voor nu wordt uitgesteld. De geboren Duitse beschouwt Oostenrijk inmiddels als ‘het middelpunt van haar leven’. Tegen DPA zegt ze resoluut: “Ik zal dit land niet vrijwillig verlaten.”