Bijna tien jaar geleden kwam hij een advertentie tegen van de Johns Hopkins Universiteit: ‘Religieuze leiders gezocht voor experiment met geestverruimende middelen’. Hunt Priest reageerde, al mocht toen nog niemand dat weten.

Priest, op dat moment 52 jaar, voldeed aan de voorwaarden, vertelt hij tijdens een videogesprek. Je moest voorganger zijn in een kerk, synagoge of moskee, en: qua drugs een onbeschreven blad.

Priest was episcopaals predikant in Seattle, Washington. Hij meldde zich aan en vloog naar Baltimore. Daar kreeg hij met 24 andere deelnemers psilocybine, een drug afkomstig uit paddenstoelen. “Die ervaring veranderde mijn leven.”

“Ik wist al wel wat van meditatie, had vipassana gedaan, een tiendaagse stilteretraite”, vertelt Priest. “Tijdens dag vier had ik een elektrische stroom door mijn linkerdij gevoeld en die kwam terug, anderhalf uur nadat ik psilocybine had ingenomen. Ik voelde weer dat been. Die sensatie trok op naar mijn adamsappel, het was alsof ik ontplofte.

“Toen legde de begeleider zijn hand op me, zoals ik als pastor bij patiënten had gedaan in een ziekenhuis. Meteen schoot de energie naar mijn kruin. Heel dramatisch. Ik begon te trillen en klanken uit te slaan die ik zelf niet verstond – ik geloof dat het tongentaal was.”

De zes scheppingsdagen afgebeeld op de The Great Canterbury Psalter, met rechtsboven psychedelisch ogende paddenstoelen.Wikimedia Commons

Geestelijke groei en emotionele genezing

Dat fenomeen kende theoloog Priest uit de Bijbel, en uit pinksterkerken, maar ‘in tongen spreken’ hoorde niet tot het repertoire in zijn eigen, gewone protestantse kerk.

“Als predikant zat ik meestal in mijn hoofd, denkend en piekerend. Nu zei mijn lichaam: houd rekening met me, verbind je met mij. Plotseling begreep ik dat spiritualiteit belichaamd is, en wat apostel Paulus bedoelde toen hij schreef: ‘Het lichaam is de tempel van de Heilige Geest’. Ik ervoer, hoe zeg je dat… een aanwezigheid die me oversteeg. God.”

Kort daarvoor was Priest gediagnosticeerd. Hij had een angststoornis. “Daar liep ik al lang mee rond. Na de sessie waren mijn angsten verdwenen.”

Of het Hopkinsexperiment wel voldeed aan alle eisen voor klinisch onderzoek, daar is niet iedereen het over eens. Maar Priest was vol van de blijde paddoboodschap, een ‘genadegave’ die hem, zoals hij zegt, geestelijke groei, emotionele genezing en zicht op zijn roeping had gebracht.

Wat vertelde u daarover vanaf de kansel?

“Niets. Daar was de tijd niet naar, we hadden vijftig jaar war on drugs achter de rug, waardoor je niets goeds over psychedelica kon zeggen. Enkele vrienden heb ik over mijn paddo-belevenissen gesproken, maar niet binnen mijn kerk. Vijf jaar lang.”

Maar u was religieus diep geraakt. Dan is het toch vreemd om je mond erover te houden?

“Natuurlijk was dat vreemd. Moeilijk ook. Maar de geesten waren niet rijp.”

Harvardprofessor Michael Pollan doorbrak het taboe op psychedelica in 2018 met How to Change Your Mind, over de effecten ervan op depressie, verslaving en spiritualiteit. Het belandde op nummer één in de bestsellerlijst. In 2022 maakte Pollan er de gelijknamige Netflix-documentaireserie over. Amerika veranderde een beetje van gedachten.

Priest kon eindelijk zijn zwijgen verbreken, in 2019, na een verlof. Niet veel later richtte hij het platform Ligare op. “Dat is Latijn voor ‘verbinden’, het zit in het woord ‘religie’. Met psychedelica kunnen we de connectie leggen met het geheim van de kosmos, met God, en verbinden we ons met het heilige. Ligare is mijn roeping.”

Volgens Priest zijn er zo’n vijfhonderd christelijke geestelijken die achter Ligare staan. In Nederland heeft de vereniging nog geen vestiging, wel in Engeland.

Ondervindt u weerstand binnen kerken?

“Ik kom uit Kentucky, de Amerikaanse Biblebelt, dus ik kan me wel wat bezwaren voorstellen, maar die hoor ik eigenlijk weinig. Mij valt juist de nieuwsgierigheid op, de hunkering naar spirituele vernieuwing. Mensen willen zich graag met anderen, met God en de schepping verbonden voelen. En vergeet de geestelijke gezondheid niet, daar kunnen psychedelica een mooie rol in spelen, als je het maar zorgvuldig begeleidt.”

Priest vindt het een historische taak voor kerken om daaraan bij te dragen. “De kerk van de eerste eeuwen zette ziekenzorg op, leidde dokters en zusters op. Genezing door een ontmoeting met het goddelijke vind je al terug in het Nieuwe Testament. Jezus was een genezer.”

Nee, erkent Priest, Jezus gebruikte geen paddo’s. “Maar mij gaat het om die genezing. Hij kende toch ook geen antibiotica? Zoals je in de Bijbel ook vergeefs zoekt naar antidepressiva en orgaantransplantaties.”

Detail uit de zes scheppingsdagen afgebeeld op de The Great Canterbury Psalter.

Troost op de levensweg

Naast geestelijken interviewde Michael Pollan angstige terminale kankerpatiënten. Ze kregen daar in universiteitsziekenhuizen in New York en Baltimore psilocybine tegen. Hun doodsangst verdween, de begeleide trip veranderde hun houding tegenover het naderende einde volledig, aldus Pollan, de vrees was geweken.

Voor Priest is dat een extra reden om psychedelica in te zetten, als troost op de levensweg, ook door geestelijk verzorgers die met stervenden werken. “Kerken doen veel aan stervensbegeleiding. Denk aan gebed, een zegen of ziekenzalving. Maar kerken zouden ook mee kunnen werken aan een psychedelische ervaring als onderdeel van stervensbegeleiding.”

De predikant heeft inmiddels een dagtaak aan Ligare, zijn ‘christian psychedelic society’, waarin wetenschappers, professionals uit de ggz en christelijke geestelijken en leken samenwerken. Ligare biedt voorlichting over psychedelica en spiritualiteit. Over de psychedelische praktijk is de vereniging minder mededeelzaam.

Sinds 2016 zijn acht jaren verstreken. Gezien uw enthousiasme voor psilocybine hebt u tussendoor vast wel vaker christelijk getript.

“Drie keer, in kleine groepjes en buiten de VS. Waarvan één keer in Nederland. Met gebed en magische truffels.” Truffels zijn in Nederland legaal.

Priest formuleert voorzichtig want het taboe mag er dan af zijn, de wet is nog altijd onverbiddelijk. Het tijdschrift Esquire meldt dat de politie in 2020 een kerk in Oakland sloot vanwege het aanbevelen van psychedelica, een rabbijn uit Denver werd in 2022 gearresteerd omdat in zijn sjoel paddo’s werden gekweekt.

Als die gevallen iets illustreren, dan toch dat Priest niet alleen staat. Zijn vereniging Ligare afficheert zichzelf als een ‘thuis voor christenen die psychedelica verkennen’, en dat doen ze niet alleen door informatie uit te wisselen. Tussen de regels door wordt duidelijk dat ze het nodige aan praktijkervaring opdoen, in afwachting van legalisering.

Priest: “Legaal of niet, mensen willen psychedelische ervaringen opdoen. Ligare helpt gebruikers om de risico’s die aan deze middelen kleven, te matigen.”

Vrouwelijk godsbeeld

Michael Pollan leidt nu het Berkeley Center for the Science of Psychedelics en komt binnenkort met een interviewboek waarin dertien geestelijken vertellen wat hoge doseringen psilocybine met hen deden. Pollan vertelde er vorig jaar al over in de podcast van What now? van Trevor Noah. “Ze kregen een mystieke ervaring en beleefden allemaal een ontmoeting met het goddelijke. Op één na, een boeddhiste, zij vertelde dat ze ergens was beland waar geen woorden voor waren. Dat werd een kort interview.”

Pollan noemt in de podcast nog twee opvallende bevindingen. De meeste respondenten hadden iets meegemaakt wat niet helemaal overeenkwam met hun traditie: het goddelijke was tot hun grote verbazing vrouwelijk. En: een aantal geestelijken was uitgeblust en half overspannen. Zij ervoeren hoe de paddo’s ‘hun geloof hadden vernieuwd’.

Priest kent het onderzoek nog niet, maar herkent de uitkomsten. “Het is gezond als we eens afstappen van het mannelijke godsbeeld. En psilocybine heeft ook mij gered uit een burn-out. Daar zitten veel dominees tegenaan. Je werkt in een kerk die kampt met krimp, terwijl de verwachtingen hoog zijn. De druk op predikanten is groot.”

Niet alleen de dominees, ook hun kerkgangers varen wel bij een psychedelische opkikker, meent Priest. “Het zal de krimp niet stoppen, maar veel mensen verlaten de kerk omdat ze er geen godservaring opdoen. Of omdat ze een kloof ervaren tussen geloof en wetenschap. Dat is voor sommigen met psychedelica op te lossen. Ze kunnen je geloofsleven verrijken.”

U ziet de psychedelische pastor wel zitten. Hoe stelt u zich dat voor, aan het begin van een kerkdienst een pilletje?

“Nee, daar leent een dienst zich niet voor, en omgekeerd past de werking van psychedelica daar niet bij. Het is ook geen extra sacrament, zoals de doop of het Avondmaal. Maar sacraal is het wel. Verwelkom het.”

Hunt Priest: ‘Dat je bij een kerk aanklopt, en dat die je dan op weg helpt naar een christelijke psychedelische ervaring... dat is mijn droom’.Hunt Priest

Hoe kunnen volgens u paddo’s of xtc in een christelijke context functioneren?

“Ik zie een vierdaagse christelijke retraite voor me. Eerst krijg je een screening, want psychedelica zijn riskant en niet geschikt voor iedereen.” Volgens Priest moet je geestelijk stabiel zijn, en niet in je eentje experimenteren. Je kunt namelijk een bad trip krijgen, of psychotisch worden. Bekwame begeleiding is vereist. Bijvoorbeeld door predikanten. “Hun traditie is vertrouwd met bijzondere bewustzijnstoestanden en mystiek, door meditatie en vasten.”

Verwacht u dat kerken openstaan voor uw geestverruimende ideeën?

“Over een jaar of vijf, ja, dat denk ik wel, en anders wel over tien jaar. Niet allemaal natuurlijk, maar de cultuur verandert. Veel christenen experimenteren er al mee, ze willen zich spiritueel ontwikkelen.

“Het is een buitenkans voor de kerk, zo zie ik het. Juist omdat je niet geneest van alleen MDMA (de werkzame stof in xtc, red.) of paddo’s, daar heb je een tweede, even essentiële component voor nodig: een gemeenschap. Precies wat een kerk is!

“Daarom hoort de kerk in deze psychedelische revolutie een leidende rol te spelen. Zodat het gebruik van deze middelen transparant gebeurt, onder verantwoordelijke begeleiding en met kennis van het spirituele. Het ervaren van God en het bevorderen van genezing zijn prioriteiten voor het christendom. Doet de kerk daar niet aan mee, dan verwaarloost ze haar bijbelse opdracht en dwaalt ze af van Jezus de genezer.

“Dat je bij een kerk aanklopt, en dat die je dan op weg helpt naar een christelijke psychedelische ervaring... dat is mijn droom.”

Lees ook:

Een liefdespil (MDMA) kan wonderen doen voor je relatie, beweert deze Amerikaanse bio-ethicus

Is je relatie ingesukkeld? Neem een liefdespil! De Amerikaanse ethicus Brian Earp verkent in zijn boek met die titel de voors en tegens. En als je maar niet loskomt uit je slechte huwelijk, probeer dan een anti-liefdespil.