Od piątku 13 czerwca, kiedy Izrael zaatakował Irak, napięcia między oboma krajami osiągnęły nowy poziom intensywności. Izraelski polityk już w lutym tego roku, na spotkaniu z sekretarzem Trumpa Markiem Rubio, oświadczył, że zamierza "dokończyć robotę" przeciwko Iranowi, odnosząc się do ataków na obiekty jądrowe Islamskiej Republiki.
Od końca lat 90. premier Izraela nieustannie dążył do konfliktu z Iranem, jak twierdzi w celu zniszczenia infrastruktury nuklearnej w Teheranie, ale także umocnienia swoich wpływów w regionie. Obecnie premier Izraela wydaje się zdeterminowany, aby zdewastować potencjał jądrowy Iranu i podkopać reżim w tym kraju.
Według izraelskich obserwatorów, cytowanych przez portal Modern Diplomacy, istnieją cztery realne scenariusze izraelskiego ataku na irańskie obiekty jądrowe:
Priorytety USA będą decydujące, choć mogą być sprzeczne. Niektórzy kongresmeni domagają się bezpośrednich działań wojskowych przeciwko Iranowi, podczas gdy inni popierają apele administracji Bidena o powściągliwość i deeskalację.
Niemiecka gazeta "BILD" poinformowała niedawno, że specjalny wysłannik Trumpa na Bliskim wschodzie, Steve Witkoff, miał powiedzieć, że USA "dostarczy Izraelowi jeden z najpotężniejszych systemów broni niejądrowej" i wspomniał o "11-tonowych bombach". Opis wskazuje, że może chodzić o "matkę wszystkich bomb": niejądrową bombę GBU-43/B MOAB, która waży 10 t i może zniszczyć głębokie podziemne bunkry.
BILD podaje, że te bomby są na "liście życzeń" Izraela już od wielu lat, jednak dotąd wszyscy prezydenci - od George'a W. Busha do Joego Bidena - odrzucali ich przekazanie Tel Awiwowi. Podczas swojej pierwszej kadencji odmówił też Donald Trump, a obecnie nie ma ani oficjalnego, ani nieoficjalnego potwierdzenia lub zaprzeczenia, że zamierza w ten sposób wspomóc Izrael.
Amerykańskie służby wywiadowcze mimo to szacują, że w przypadku braku porozumienia Izrael mógłby zaatakować irańskie obiekty jądrowe, najprawdopodobniej zakład wzbogacania uranu w Fordow, w pierwszej połowie 2025 r.
Oto co na jego temat powiedział dobrze zorientowany były ambasador USA na Bliskim Wschodzie, Ryan Crocker, w wywiadzie dla portalu POLITICO:
Użycie GBU-43/B MOAB mogłoby wywołać wojnę regionalną i zmienić krajobraz geopolityczny na początku XXI w., ostrzega Modern Diplomacy. Czas pokaże, czy napięcia będą nadal eskalować, czy też wysiłki dyplomatyczne zdołają zapobiec otwartemu konfliktowi między Izraelem a Iranem.
Obiekt jądrowy Fordow w Iranie stanowi poważne wyzwanie dla Izraela w kontekście napięć regionalnych. Zgodnie z informacjami portalu News.ro, znajdująca się w pobliżu miasta Kom fabryka wzbogacania uranu jest zakopana pół kilometra pod górą i otoczona systemami obrony powietrznej.
Fordow jest uważana za kluczowy obiekt w irańskim programie jądrowym. Behnam Ben Taleblu, badacz z Fundacji Obrony Demokracji, podkreśla jej znaczenie: "Fordow jest wszystkim dla irańskiego programu jądrowego". Obiekt, zbudowany tak, aby wytrzymać frontalny atak, mieści wirówki i wystarczającą ilość wzbogaconego uranu do produkcji broni jądrowej.
Naturalna i sztuczna ochrona kompleksu Fordow sprawia, że jest on niemal niewrażliwy na konwencjonalne ataki powietrzne. Głęboko zakopany pod skałą i chroniony zbrojonym betonem, Fordow znajduje się poza zasięgiem broni Izraela — przynajmniej tej, o której wiadomo, że ma ją w swoim arsenale.
Oprócz Fordow, Iran zbudował niedawno jeszcze głębiej ukryty i lepiej chroniony obiekt w Kuh-e Kolang Gaz La, czyli po persku Góra-kilof. Ten nowy obiekt ma co najmniej cztery wejścia do tunelu i większe podziemne sale, co sprawia, że jest jeszcze trudniejszy do zaatakowania niż Fordow. W 2022 r. informował o jego powstaniu waszyngtoński Instytut Nauki i Bezpieczeństwa Narodowego.
Ben Taleblu zwraca uwagę na poważną kwestię: — Kluczowe pytanie brzmi, czy Iran ukryje, a może już ukrył, materiały rozszczepialne w Kuh-e Kolang Gaz La lub innej, nieznanej, placówce.
Stosunki między USA a Iranem pogarszały się stopniowo po islamskiej rewolucji w 1979 r. W latach 80. USA wspierały Irak w wojnie z Iranem. W latach 90. administracja Billa Clintona nałożyła całkowite embargo na stosunki z Iranem.
W 2002 r. prezydent George W. Bush włączył Iran do "osi zła". W 2007 r. Stany Zjednoczone rzekomo zablokowały izraelski plan zbombardowania irańskich obiektów jądrowych. W ciągu następnych trzech lat USA i Izrael wykorzystały wirusa komputerowego Stuxnet do zniszczenia prawie jednej piątej irańskich wirówek jądrowych.
W 2015 r. zostało podpisane porozumienie nuklearne z Iranem, z którego USA wycofały się w 2018 r. za rządów Trumpa. Napięcia nasiliły się w 2020 r., kiedy Stany Zjednoczone zabiły irańskiego generała Kasema Soleimaniego.
Jak dotąd, prezydent Trump nie stwierdził jednoznacznie, czy pomoże Izraelowi w zniszczeniu programu nuklearnego Iranu. Stwierdził jednak, że Teheran doświadczy "niespotykanej siły" amerykańskiego wojska, jeśli w jakikolwiek sposób zaatakuje USA.
If you often open multiple tabs and struggle to keep track of them, Tabs Reminder is the solution you need. Tabs Reminder lets you set reminders for tabs so you can close them and get notified about them later. Never lose track of important tabs again with Tabs Reminder!
Try our Chrome extension today!
Share this article with your
friends and colleagues.
Earn points from views and
referrals who sign up.
Learn more